Kierunki rozwoju OZE, w tym fotowoltaiki w 2022 roku
Koniec 2021 roku przyniósł co najmniej kilka wydarzeń, które ukształtują kierunki rozwoju OZE, w tym fotowoltaiki, w 2022 roku. Kilka z nich zostało poddane pogłębionej analizie IEO. Układają się w spójną narrację, która prowadzi do wniosku, że Nowy Rok będzie szczególnie dobry dla firm, które wpiszą się w szersze zmiany w całej energetyce, a gorszy dla tych, które nie zdążą się przestawić i skorzystać z nowych możliwości. Na szczęście mamy cały rok na dostosowanie się do nowych uwarunkowań.
Zmiany zasad rozliczeń prosumentów najbardziej dotknęły firmy instalacyjne, ale jest czas na dostosowanie się do nowej sytuacji. W styczniu ‘2021 IEO zapowiadał, jak się okazało jeden z bardziej poczytnych), że widoczny już wtedy na horyzoncie trend odchodzenia od intensywnych form wsparcia wymusi poszukiwanie nowych modeli biznesowych w fotowoltaice. Ustawodawca przesunął wejście przepisów wymaganych dyrektywą UE o pół roku, dając więcej czasu na dostosowanie się do nowych warunków, ale też okazję do przemyśleń strategii działania na rynku PV (np. magazynowanie nadwyżek energii w cieple, rozwój produkcji urządzeń PV itd.).
Potwierdzeniem, że branża PV zmierza w dobrym kierunku jest nowa prognoza IEO rozwoju mocy PV w Polsce wg której fotowoltaika nadal będzie się dobrze rozwijać i już w 2022 roku może osiągnąć 10 GW, a w perspektywie roku 2030 – 27 GW. Przewiduje się że Polska pozostanie jednym z liderów w całej UE pod względem nowych mocy zainstalowanych. Przyrosty będę w szczególności imponujące w segmencie prosumenta biznesowego (co łatwo uzasadnić i zaobserwować z uwagi na skokowy wzrost cen energii i opłaty mocowej) oraz w segmencie farm PV. Analizy IEO prac deweloperów wykazała, że choć od III kw. ub. roku zaczęła rosnąć liczba odmów przyłączenia farm PV do sieci, to na koniec III kw. operatorzy wydali nowe warunki przyłączenia przekraczające 6,2 GW.
Ważnym wydarzeniem dla branży PV i budowy zaufania inwestorów i podstaw regulacyjnych jej trwałego rozwoju stało się podpisanie „Porozumienia o współpracy na rzecz rozwoju sektora fotowoltaiki”. Celem Porozumienia jest zrównoważony rozwój całej branży fotowoltaicznej w Polsce, a także określenie ram współpracy z administracją w zakresie wzmocnienia potencjału krajowego, local content oraz skoordynowanych działań na poziomie unijnym.
Najbliższy raport IEO „Rynek fotowoltaiki w Polsce ‘2022” (jubileuszowa 10-edycja), który ukaże się już w maju 2022r. będzie zawierał m.in. monitoring trendów local content oraz analizę możliwości zmian w zakresie inwestycji w infrastrukturę sieciową i poszerzenia zdolności sieci do odbioru energii z PV lub jej inteligentnego zagospodarowania. Szereg ważnych dla branży firm wyraziło wolę partnerstwa w tworzeniu raportu (więcej informacji wkrótce).
Końcówka roku zaskoczyła informacją GUS, że Polska z dużym zapasem (ponad 1 punkt procentowy) spełni swoje międzynarodowe zobowiązanie uzyskania minimum 15 proc. udziału energii z OZE w 2020 roku. IEO uznał to wydarzenie za największe (pozytywne) zdziwienie 2021 roku. Okazało się, że wpływ fotowoltaiki na realizację celu ‘2020 nie był imponujący (0,23 pp.). Dane GUS wskazują na to, że Polska wróciła na dużą skalę do spalania drewna na skalę dotychczas nie obserwowaną od początku partnerstwa z UE – 72% OZE to biopaliwa stałe. Ale 20-lecie IEO nakazuje przypomnieć, że nawet w 2000 roku (rządowa Strategia OZE) aż 98 proc. OZE stanowiła biomasa (energia promieniowania słoneczne 0,01%), ale wtedy system fotowoltaiczny (kompleksowy raport z ocenami ekonomicznymi) wytwarzał energię po 9 tys. zł za 1 MWh (teraz jest 30 razy taniej).
Należy się cieszyć, że Komisja Europejska w nowych (31/12) wytycznych pomocy publicznej dla energetyki preferuje w systemach wsparcia fotowoltaikę i energetykę wiatrową (w szczególności realizowaną przez prosumentów i MŚP, w hybrydach i z magazynami energii, w tym ciepła). Ale sama fotowoltaika wsparcia już tak bardzo nie potrzebuje. Potrzebuje jasnego kierunku rozwoju i ciągłego poszerzania rynku o nowe nisze i rozwoju nowych segmentów.