System małej retencji przy zielonych przystankach – retencja i odporność na suszę

Zielone przystanki to wiaty przystankowe z dachami obsadzanymi roślinnością oraz z pnączami poprowadzonymi na ścianie konstrukcji. Na dachu stosuje się najczęściej system dachu zielonego ekstensywnego i sadzi rozchodniki (lub rozkłada maty rozchodnikowe). Rozchodniki są stosowane na takich konstrukcjach, ponieważ jest to roślinność sucholubna, odporna na długą ekspozycję na słońce oraz na suszę.

Tego typu rozwiązania stanowią przykład małej retencji na terenach miejskich. Wody opadowe są retencjonowanie na dachu takiej wiaty. Roślinność wyłapuje zanieczyszczenia, zwiększa bioróżnorodność w mieście, przyczynia się do niwelowania efektu miejskiej wyspy ciepła.

Można znacznie  zwiększyć możliwości retencyjne takich rozwiązań stosując w gruncie dodatkowy system retencyjny, który będzie obsadzony dowolną roślinnością.

Dobrze wyglądają pnącza prowadzone po ścianach konstrukcji wiaty (z tyłu, z boków), ale mogą to też być inne rośliny.

Zielono-niebieskie przystanki to rozwiązania wpisujące się w potrzebę realizowania działań z zakresu mitygacji i adaptacji do zmian klimatu.

Korzyści i funkcje takiego systemu małej retencji:

-Mała retencja miejska – przechwytywanie opadu w miejscu, gdzie on występuje

-Zagospodarowanie wód opadowych na poziomie dachu zielonego i na poziomie gruntu (do systemu można poprowadzić rynnę z dachu wiaty)

-Rozszczelnienie zabetonowanej powierzchni miejskiej

-Filtracja i oczyszczanie wody spływającej z powierzchni i przedostającej się do wód gruntowych

-Zapewnienie wody do wzrostu roślinności – odporność na suszę

Korzyści w zakresie mitygacji (ograniczenie dalszych zmian klimatu):

-Przeciwdziałanie powstawaniu zjawiska miejskiej wyspy ciepła

-Oszczędzanie zasobów – roślin na poziomie gruntu i na dachu nie trzeba podlewać

Korzyści w zakresie adaptacji do istniejących zmian klimatu:

-Rozszczelnianie gruntu i retencjonowanie wód opadowych w miejscu, gdzie one powstają

-Niwelowanie negatywnych skutków miejskiej wyspy ciepła

-Przeciwdziałanie powstawaniu smogu, który potęguje uciążliwość efektu miejskiej wyspy ciepła

-Wspieranie bioróżnorodności i tworzenie zielonych korytarzy na terenie miasta

Dodatkowe korzyści przyczyniające się do zrównoważonego rozwoju i budowania odporności miasta na skutki zmian klimatu:

-Oszczędzanie kosztów utrzymania zieleni – roślin na poziomie gruntu i na dachu nie trzeba podlewać

-Oczyszczanie wód opadowych spływających z zanieczyszczonych powierzchni dróg i chodników zanim dostaną się do wód gruntowych

-Retencja wód opadowych i odciążanie miejskich systemów kanalizacji

-Edukacja ekologiczna mieszkańców – takie zielono-niebieskie przystanki mogą być wyposażone w tablice edukacyjne na temat małej retencji i roli zielono-błękitnej infrastruktury w procesach mitygacji i adaptacji do zmian klimatu

Jak jest zbudowany taki system małej retencji przy zielonym przystanku:

(patrząc od góry)

-Roślinność (mogą to być pnącza albo inny typ roślinności według zapotrzebowania)

-Podłoże, specjalny substrat intensywny do uprawy roślinności zapewniający jednocześnie właściwą gospodarkę powietrzno-wodną

-Warstwa filtrująca (wraz z substratem wychwytuje i filtruje zanieczyszczenia, dzięki czemu zatrzymuje przedostawanie się zanieczyszczeń do wód gruntowych i cieków wodnych)

-Modułowe skrzynki retencjonujące wodę ze stożkami kapilarnymi (woda gromadzona w tej warstwie jest podciągana kapilarnie do warstwy podłoża i wykorzystywana w procesach życiowych roślin, co powoduje, że rośliny stają się bardziej odporne na suszę)

-Warstwa wodochronna z przelewem pasywnym (przelew umożliwia odprowadzenie nadmiaru wody do skrzynek rozsączających)

-Modułowe skrzynki, które rozsączają do gruntu nadmiar wody opadowej

Są to rozwiązania stosunkowo tanie, a tworzą w miastach systemy małej retencji, odciążają kanalizację i oczyszczają wodę pochodzącą z miejskich spływów powierzchniowych, zanim przedostanie się ona do wód gruntowych i cieków wodnych. Można je stosować na dużą skalę.

Rozwiązania są modułowe, łatwe w transporcie i montażu.

Tego typu rozwiązania do małej retencji zostały sprawdzone w Holandii, kraju, który ma zwiększoną potrzebę retencjonowania wód opadowych, ponieważ zmaga się od wielu lat z zagrożeniem powodziowym ze względu na swoje położenie oraz zmiany klimatyczne.

Systemy do małej retencji można stosować zarówno przy wiatach przystankowych, jak też przy wiatach śmietnikowych znajdujących się na terenie osiedli mieszkaniowych, przy ogrodzeniach (rośliny pnące na ogrodzeniach) oraz przy ekranach akustycznych (rośliny pnące na ekranach akustycznych) w miastach i w pasach drogowych.

W ten sposób można również budować duże powierzchnie retencjonujące wodę opadową pod roślinnością – np. pasy z roślinnością oddzielającą pasy drogowe, czy roślinność przy chodnikach.

Opisywane rozwiązanie ma podobne funkcje jak ogrody deszczowe (magazynowanie wody spływającej z dachów i z powierzchni gruntu), ale nie ma takich ograniczeń jak ogrody deszczowe – czyli konieczność stosowania specjalnie dobranej roślinności. Roślinność dobierana do ogrodów deszczowych dobrze znosi nadmiar wody, natomiast źle znosi suszę (nie jest odporna na brak wody).

Przy zastosowaniu opisanego powyżej systemu do małej retencji w miastach nie trzeba stosować roślinności, która dobrze znosi nadmiar wody. Woda opadowa jest przechowywana w dolnych warstwach pod podłożem (nadmiar rozsączany do gruntu), a w czasie suszy dzięki zastosowaniu stożków kapilarnych jest podciągana do warstwy podłoża i wykorzystywana do wzrostu i rozwoju roślin.

Przewaga nad ogrodami deszczowymi jest również taka, że przy małej ilości miejsca (w miastach) system retencjonujący może być zabudowany chodnikiem, a część z gruntem, gdzie będą posadzone rośliny i gdzie woda będzie wsiąkać i gdzie może być np. poprowadzona rynna sprowadzająca wodę z dachu może mieć stosunkowo małą powierzchnię (mniejszą niż ogród deszczowy).

Doradztwo techniczne i oferta:

piotr.wolanski@dachyzielone.net, tel. 607 616 691