Pages Menu
Categories Menu

Posted by on mar 12, 2017 in Uncategorized | 0 comments

Wczujmy się w klimat – miejskie plany adaptacji do zmian klimatu

Wczujmy się w klimat – miejskie plany adaptacji do zmian klimatu

W ciągu najbliższych 2 lat w Polsce realizowany będzie projekt „Wczujmy się w klimat”, w ramach którego zostaną opracowane miejskie plany adaptacji do zmian klimatu (MPA) dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Projekt obejmuje 44 miasta. Jest skierowany do największych miast Polski. Ze względu na swoją skalę jest to jedyna inicjatywa w Europie, w której ministerstwo wspiera lokalne władze i administrację, koordynując i wspólnie wypracowując rozwiązania przystosowawcze do skutków zmian klimatu dla tak dużej liczby jednostek lokalnych.

Jego celem jest stworzenie planów adaptacyjnych zawierających diagnozę i propozycje rozwiązań zwiększających odporność na zmiany klimatu. Będzie też stanowić wsparcie dla władz lokalnych w pozyskiwaniu środków na działania inwestycyjne.

Projekt jest realizowany przez konsorcjum składające się z: Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach oraz firmę konsultingowo-inżynierską Arcadis.

Będzie finansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków budżetu państwa.

Ulotka

Jak będą przebiegać prace?

Eksperci Konsorcjum zgromadzą dane i przeprowadzą specjalistyczne analizy. Cały proces przygotowania Miejskich Planów Adaptacji (MPA) będzie realizowany we współpracy z władzami miast oraz przy udziale i zaangażowaniu interesariuszy.

W każdym z miast zidentyfikowane zostaną cztery obszary lub sektory wrażliwe na skutki ekstremalnych zjawisk atmosferycznych. Dla tych sektorów lub obszarów, adekwatnie do stwierdzonych zagrożeń przygotowane zostaną pakiety działań (inwestycyjnych, technicznych, organizacyjnych, edukacyjnych).

Jakie będą rezultaty projektu?

Lokalne samorządy otrzymają dokument, w którym zidentyfikowane zostaną najpoważniejsze zagrożenia związane ze zmianami klimatu oraz wskazany zostanie pakiet wyselekcjonowanych sugerowanych działań wraz z oceną ich efektywności.

Działania te pozwolą na zwiększenie odporności miasta na zagrożenia związane ze zmianami klimatu. Dodatkową wartością będzie aktywizacja i zaangażowanie mieszkańców w opracowanie MPA, co powinno w przyszłości przełożyć się na aktywny udział społeczeństwa w procesie ich wdrażania i dalszego kształtowania polityki adaptacyjnej miasta.

Jakie są oczekiwania miast?

Jednym z najważniejszych oczekiwań miast związanych z planami adaptacji jest poprawa zagospodarowania wód opadowych. Z prognoz wynika, że nawalne deszcze mogą pojawiać się częściej i być intensywniejsze. Dla samorządów ważne jest nie tylko zaplanowanie działań, ale zapewnienie źródeł ich finansowania. Obecnie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko można uzyskać dofinansowanie przedsięwzięć dotyczących systemów gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich.

Jakie są cele projektu?

Celem projektu Miejskie Plany Adaptacji jest wsparcie władz miast w podejmowaniu decyzji strategicznych i inwestycyjnych, które uwzględniałyby zagrożenia wynikające ze zmian klimatu. Miejski plan adaptacji do zmian klimatu jest narzędziem wdrażania Strategii UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu oraz krajowego Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 (SPA 2020) – służącym rozwiązaniu najważniejszych problemów miasta wynikających ze zmian klimatu.

Lista miast biorących udział w projekcie „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców”:

Lista miast biorących udział w projekcie obejmuje 37 miast powyżej 100 tys. mieszkańców, 3 powyżej 90 tys. mieszkańców oraz 4 miasta mniejsze związane funkcjonalnie z tymi powyżej 100 tys. mieszkańców.

Dla jakich miast zostaną przygotowane Miejskie Plany Adaptacji (MPA)

Miasta powyżej 100 tys. mieszkańców:

  1. Białystok
  2. Bielsko Biała
  3. Bydgoszcz
  4. Bytom
  5. Chorzów
  6. Częstochowa
  7. Dąbrowa Górnicza
  8. Elbląg
  9. Gdańsk
  10. Gdynia
  11. Gliwice
  12. Gorzów Wielkopolski
  13. Kalisz
  14. Katowice
  15. Kielce
  16. Kraków
  17. Legnica
  18. Lublin
  19. Łódź
  20. Olsztyn
  21. Opole
  22. Płock
  23. Poznań
  24. Radom
  25. Ruda Śląska
  26. Rybnik
  27. Rzeszów
  28. Sosnowiec
  29. Szczecin
  30. Tarnów
  31. Toruń
  32. Tychy
  33. Wałbrzych
  34. Włocławek
  35. Wrocław
  36. Zabrze
  37. Zielona Góra

Miasta powyżej 90 tys. mieszkańców

  1. Grudziądz
  2. Jaworzno
  3. Słupsk

Miasta konurbacji górnośląskiej i aglomeracji trójmiasta poniżej 90 tys. mieszkańców związanych funkcjonalnie z miastami o liczbie mieszkańców pow. 100 tys.

  1. Mysłowice
  2. Siemianowice śląskie
  3. Czeladź
  4. Sopot

Dodatkowo dla Warszawy realizowany jest projekt „Przygotowanie strategii adaptacji do zmian klimatu miasta metropolitalnego przy wykorzystaniu mapy klimatycznej i partycypacji społecznej” w skrócie ADAPTCITY.

Na terenach, dla których zostaną przygotowane miejskie plany adaptacji (MPA), żyje w sumie 30 proc. ludności Polski, miasta te generują około 50% PKB.

Ministerstwo Środowiska zakłada, że efektem tego projektu będzie również uruchomienie podobnych działań na poziomie lokalnym w mniejszych miastach i gminach.

Wykorzystanie dachów zielonych w procesach adaptacji do zmian klimatu

W przygotowanym przez Ministerstwo Środowiska „Podręczniku adaptacji dla miast, wytyczne do przygotowania Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu” dachy zielone i ogrody wertykalne zostały zarekomendowane jako elementy zielonej infrastruktury, która powinna być preferowana w działaniach związanych z adaptacją do zmian klimatu.

Argumentów za stosowaniem na dużą skalę dachów, tarasów i ścian zielonych w metropoliach jest wiele: redukują negatywne skutki zmian klimatu i zmniejszają emisję CO2 do atmosfery, niwelują negatywne skutki urbanizacji, redukują smog i negatywne skutki zjawiska miejskiej wyspy ciepła, retencjonują wody opadowe, tłumią hałas, tworzą przyjazną przestrzeń do życia i wypoczynku, poprawiają estetykę budynków.

Dach zielony na Galerii Zamek w Lublinie, fot. Piotr Wolański

W postępującej intensyfikacji zabudowy miast, zielone dachy i żyjące ściany są sposobem na poprawę jakości powietrza, warunków klimatycznych oraz zarządzania ryzykiem powodziowym.

Wymierne efekty niwelowania negatywnych skutków urbanizacji można osiągnąć poprzez budowanie dachów zielonych o dużej powierzchni, a jeśli małych, to skumulowanych na większym obszarze.

Krajowa polityka adaptacyjna SPA 2020

W październiku 2013 r. na szczeblu rządowym został przyjęty Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030” (tzw. SPA 2020), którego głównym celem jest zapewnienie efektywnego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatu.

To pierwszy dokument strategiczny, który bezpośrednio dotyczy kwestii adaptacji do zachodzących zmian klimatu.

Opracowanie SPA 2020 wynika z wymogów KE określonych w 2009r. w Białej Księdze – Adaptacja do zmian klimatu: Europejskie ramy działania, COM(2009)147. Adaptacja jest również włączona do kluczowych polityk UE (polityka zagraniczna, polityka spójności, wspólna polityka rolna).

SPA 2020 zostało opracowane na podstawie wyników projektu badawczego o nazwie KLIMADA, realizowanego na zlecenie Ministerstwa Środowiska w latach 2011-2013 ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

http://klimada.mos.gov.pl/projekt-mpa/

https://klimada.mos.gov.pl/wp-content/uploads/2014/12/Broszura-adaptacja.pdf

Opracowując SPA 2020 dokonano bilansu kosztów i strat poniesionych w wyniku ekstremalnych zjawisk pogodowych i klimatycznych w Polsce w latach 2001 – 2011 (56 mld zł) oraz oszacowano koszty zaniechania działań adaptacyjnych w dwóch przedziałach czasowych: do roku 2020 oraz do 2030r.

Oszacowano, że przypadku niepodjęcia działań prawdopodobną konsekwencją w przyszłości mogą być straty szacowane na poziomie około 86 mld zł do roku 2020, oraz dodatkowo 119 mld zł w latach 2021 – 2030.

Wskazano ramy finansowania realizacji działań w perspektywie 2020r. uwzględniając możliwości jakie stwarzają fundusze UE na lata 2014-2020.

Kolejne kroki wdrażania strategii adaptacji do zmian klimatu w Polsce to wydanie w 2015r. „Podręcznika adaptacji dla miast – przygotowania miejskich planów adaptacji”, w latach 2015 – 2016 „Poradnika przygotowania inwestycji z uwzględnieniem zmian klimatu, ich łagodzenia i przystosowania do tych zmian oraz odporności na klęski żywiołowe” oraz przewidziany do realizacji w ciągu najbliższych 2 lat projekt „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców”.

Dołączamy do czołówki światowej w zakresie adaptacji do zmian klimatu, do miast takich jak: Kopenhaga, Amsterdam, Toronto, Vancouver i Londyn.

Jednoczesne opracowanie 44 planów adaptacji do zmian klimatu – to skala niespotykana w Europie.

więcej na http://44mpa.pl

Pobierz broszurę „Wczujmy się w klimat” MPA-broszura-B5_podglad.pdf