Ministerstwo Klimatu i Środowiska: w sierpniu program odbetonowania małych miast, zwiększenie retencji i zieleni
Jak zapowiedziała Minister Anna Moskwa w sierpniu Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosi program dotacyjny dla miast poniżej 50 tys. mieszkańców, który będzie wspierać zwiększenie retencji i zazielenianie miast.
„Będziemy w sierpniu ogłaszali konkurs […] dla małych miast do 50 tys. na odbetonowanie, na rozszczelnienie, na zagospodarowanie przestrzeni zielonych. Krok po kroku będziemy tych środków przekazywać coraz więcej. To jest program pilotażowy, gdzie chcemy też zebrać dobre pomysły od samorządów” – powiedziała Moskwa w radiowej Trójce.
„Naturalną potrzebą jest zielona przestrzeń, niezabetonowana, oddychająca powierzchnia i ta świadomość rośnie. My też zagospodarowując swoje otoczenie coraz bardziej dbamy o to, żeby to były tereny zielone” – podkreśliła.
Rozwój miast, zwiększanie ich powierzchni oraz wzrost liczby mieszkańców, wymusza zorientowanie profilu infrastruktury miasta na ochronie posiadanych zasobów przyrodniczych, w tym zwiększaniu powierzchni terenów zieleni i rozwoju zielono-niebieskiej infrastruktury.
Przez ostatnich kilkadziesiąt lat w miastach powstało wiele nowych nieprzepuszczalnych powierzchni tj. betonowe place i parkingi, zwarta zabudowa czy wielkopowierzchniowe obiekty usługowe. Nadmierna ilość powierzchni uszczelnionych, niedobór zieleni oraz szybkie odwadnianie przez zbiorcze systemy kanalizacji przyczyniają się do powstawania albo zwiększenia skali negatywnych zjawisk m.in. miejskiej wyspy ciepła , potęgowania fal upałów oraz powodzi błyskawicznych czy lokalnych podtopień. Dodatkowo nieprzepuszczalne powierzchnie kumulują energię, która utrudnia roślinom funkcjonowanie i spełnianie funkcji przeciwdziałania skutkom zmian klimatu . Silne zasklepienie powierzchni w centrach miast wpływa również na spadek jakości powietrza, ponieważ sucha i nagrzana powierzchnia przyczynia się do zwiększenia udziału ilości pyłu i innych szkodliwych dla zdrowia ludzi substancji chemicznych.
Zieleń miejska wymieniana jest jako podstawowy element mający wpływ m.in. na łagodzenie temperatury w miastach czy prawidłowe gospodarowanie wodami opadowymi, nawet na obszarach silnie zurbanizowanych. Wycinanie drzew i redukcja terenów zielonych na terenach mieszkalnych powoduje znaczny wzrost temperatury. Zieleń miejską należy więc postrzegać jako spójny i ciągły system przyrodniczy, a nie jako pojedyncze drzewa, ciągi drzew czy obszary zieleni .
Tereny zieleni miejskiej mają także duży wpływ na funkcje społeczne i gospodarcze w miastach. Działania zaplanowane w projekcie odpowiadają na nowe wyzwania polityki klimatyczno-przyrodniczej, w tym adaptacji do zmian klimatu.
Celem inicjatywy Koniec z betonem w centrach miast jest ograniczenie tzw. „betonozy” i zjawiska miejskiej wyspy ciepła, zwiększenie poziomu mikro i małej retencji oraz zieleni w miastach a także tworzenie rozwiązań finansowych i prawnych wpierających realizację założonych celów. Działania te więc są odpowiedzią na nowe wyzwania polityki klimatyczno-przyrodniczej dotyczącej adaptacji do zmian klimatu w jednostkach samorządu terytorialnego. Realizacja zadań w projekcie odpowiada także na zdefiniowane wyzwania w strategicznych dokumentach europejskich i krajowych.
Kluczowym rezultatem projektu jest przed wszystkim tworzenie rozwiązań dotyczących ograniczenia betonu i asfaltu w centrach miast, nasadzaniu drzew, krzewów oraz tworzeniu mikroparków, zielonych ścian i dachów zielonych. Dodatkowo celem inicjatywy jest ustanowienie minimalnego procentowego udziału przestrzeni biologicznie czynnej w miastach. Ponadto zasadne wydaje się wspieranie zwiększania poziomu mikro i małej retencji oraz tworzenie rozwiązań finansowych i prawnych wpierających realizację założonych celów.
Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
