Dachy zielone w Prawie o odbudowie zasobów przyrodniczych
Przyjęte 17 czerwca 2024 r. przez UE Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (ang. Nature Restoration Law – NRL) w ramach odbudowy zasobów przyrodniczych Europy zdecydowanie wspiera powstawanie dachów zielonych i roślinnych ścian.
W ROZPORZĄDZENIU (UE) PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych i zmiany rozporządzenia (UE) 2022/869 czytamy:
Punkt 31 WYKAZU PRZYKŁADÓW ŚRODKÓW ODBUDOWY, O KTÓRYCH MOWA W ART. 14 UST. 16: Zwiększenie miejskich terenów zieleni o cechach ekologicznych, takich jak parki, drzewa i płaty zalesione, zielone dachy, użytki zielone z dziko rosnącymi kwiatami, ogrody, ogrodnictwo miejskie, drzewa przydrożne, łąki miejskie i żywopłoty, stawy i cieki wodne, z uwzględnieniem między innymi różnorodności gatunków, gatunków rodzimych, warunków lokalnych i odporności na zmianę klimatu.
Punkt 48: Należy zdecydowanie zintensyfikować działania przeciwdziałające ryzyku zmniejszania powierzchni miejskich terenów zieleni, w szczególności tych zadrzewionych. W celu zapewnienia ciągłości świadczenia usług ekosystemowych przez miejskie tereny zieleni należy zahamować ich utratę, odbudować je i zwiększać m.in. poprzez włączanie zielonej infrastruktury i rozwiązań opartych na przyrodzie, takich jak zielone dachy i ściany, na etapie projektowania budynków. Takie włączanie może przyczynić się do utrzymywania i zwiększania nie tylko obszaru miejskich terenów zieleni, ale również, jeśli obejmuje ona drzewa, do zwiększenia pokrycia koronami drzew na obszarach miejskich.
Punkt 17: W komunikacie Komisji w sprawie przystosowania się do zmiany klimatu od 2021 r. (Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Komitetu Regionów. Tworzenie Europy odpornej na zmianę klimatu – nowa strategia UE w zakresie przystosowania się do zmian klimatu (COM/2021/82 final). podkreślono potrzebę promowania rozwiązań opartych na przyrodzie i uznano, że opłacalną adaptację do zmiany klimatu można osiągnąć poprzez ochronę i przywracanie terenów podmokłych i torfowisk , a także przybrzeżnych i morskich ekosystemów poprzez rozwój miejskich przestrzeni zielonych oraz instalowanie zielonych dachów i ścian, a także promowanie lasów i gruntów rolnych i zrównoważone zarządzanie nimi. Posiadanie większej liczby ekosystemów charakteryzujących się różnorodnością biologiczną prowadzi do większej odporności na zmiany klimatyczne i zapewnia skuteczniejsze formy ograniczania klęsk żywiołowych i zapobiegania im.
Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (ang. Nature Restoration Law – NRL), które zostało przyjęte przez Radę Unii Europejskiej w dn. 17.06.2024 jest pierwszym ogólnoeuropejskim, kompleksowym prawem tego rodzaju. Chodzi w nim nie tylko o ochronę (takie działania nie są już wystarczające), ale przede wszystkim aktywną „odbudowę” (ang. restoration) europejskiej przyrody.
Jest to kluczowy element unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności, w której określono wiążące cele w zakresie odbudowy zdegradowanych ekosystemów, w szczególności tych o największym potencjale wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz zapobiegania i ograniczania skutków klęsk żywiołowych.
Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych ma przeciwdziałać utracie różnorodności biologicznej i zapewnić ochronę oraz odtwarzanie ekosystemów lądowych i wodnych w Europie.

Zgodnie z wynegocjowanymi zapisami do 2030 roku działania naprawcze mają objąć 20 procent obszaru Unii Europejskiej, a do 2050 r. wszystkie systemy potrzebujące odbudowy.
Obecnie w Europie sytuacja jest krytyczna, ponieważ 81 procent chronionych prawem siedlisk przyrodniczych, a także 63 procent gatunków znajduje się w nieodpowiednim lub złym stanie.
Według Komisja Europejska te nowe przepisy powinny mieć pozytywny wpływ na gospodarkę, ponieważ każde euro zainwestowane w ochronę przyrody przynosi od 8 do 38 euro zysków.

Odbudowa terenów podmokłych, rzek, lasów, użytków zielonych, ekosystemów morskich i gatunków, w których się znajdują oraz zalecenia dotyczące zazieleniania miast pomogą:
- zwiększyć różnorodność biologiczną,
- zwiększyć ilość zieleni w miastach,
- zabezpieczyć usługi ekosystemowe, takie jak oczyszczanie wody i powietrza, zapylanie upraw i ochrona przed powodziami,
- ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 °C,
- budować odporność Europy, zapobiegać klęskom żywiołowym i ograniczać zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego.
Jakie usługi ekosystemu lub funkcje są stymulowane przez politykę?
Globalne ramy różnorodności biologicznej są ukierunkowane na wszystkie rodzaje usług ekosystemów zidentyfikowanych dla obszarów miejskich. Artykuł 8 unijnego rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, sfinalizowanego w czerwcu 2024 r., wymaga, aby: Do dnia 31 grudnia 2030 r. państwa członkowskie zapewnią, aby na obszarach ekosystemów miejskich nie nastąpiła utrata netto całkowitej krajowej powierzchni terenów zieleni miejskiej i pokrycia koronami drzew w miastach: Od dnia 1 stycznia 2031 r. państwa członkowskie osiągną tendencję wzrostową w zakresie całkowitego krajowego obszaru zieleni miejskiej, w tym poprzez integrację zieleni miejskiej z budynkami i infrastrukturą oraz na obszarach ekosystemów miejskich.
Inne polityki w krajobrazie politycznym UE, które uzupełniają i wspierają tę politykę
W UE istnieje szeroki kontekst, na przykład unijna strategia na rzecz bioróżnorodności, dyrektywa w sprawie ścieków komunalnych, dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, Europejski Zielony Ład, nowy europejski Bauhaus itp.
Nowo przyjęte przez UE Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (ang. Nature Restoration Law – NRL) ma na celu wspieranie zgodności na poziomie krajowym przyjętych w ramach porozumienia Kunming-Montreal „Globalnych ram różnorodności biologicznej Kunming-Montreal” (ang. Kungmin-Montreal Global Biodiversity Framework, GBF).
Rozporządzenie UE: Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (ang. Nature Restoration Law – NRL) jest prawnie wiążące, a zatem stanowi ważny krok w kierunku zapewnienia zgodności w krajach europejskich.
Państwa członkowskie zobowiązane będą do opracowania i przedłożenia KE w terminie 24 miesięcy od wejścia w życie rozporządzenia Krajowego Planu Odbudowy Zasobów Przyrodniczych, w którym będą określone m.in. działania służące realizacji celów.
Więcej informacji:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52022PC0304
Zobacz też: